روش های نامگذاری ترانزیستور

برای نامگذاری ترانزیستورها، سه روش مشهور در دنیا وجود دارد. گرچه تعدادی از کارخانجات در گوشه و کنار دنیا از سیستم نامگذاری خاصی استفاده می نمایند. آن سه روش، عبارتند از:
:: نامگذاری روش ژاپنی
:: نامگذاری روش اروپایی
:: نامگذاری روش آمریکایی
در ادامه مطلبنامگذاری هر یک از سه روش فوق توضیح داده خواهد شد . . .

برای نامگذاری ترانزیستورها، سه روش مشهور در دنیا وجود دارد. گرچه تعدادی از کارخانجات در گوشه و کنار دنیا از سیستم نامگذاری خاصی استفاده می نمایند. آن سه روش، عبارتند از:
:: نامگذاری روش ژاپنی
:: نامگذاری روش اروپایی
:: نامگذاری روش آمریکایی
اینک نامگذاری هر یک از سه روش فوق توضیح داده خواهد شد.

نامگذاری روش ژاپنی:
در این سیستم ، نامگذاری ترانزیستور را با عدد ۲ شروع کرده و به دنبال آن حرف S را می آورند. بعد از حرف و عدد ۲S ، یکی از چهار حرف A،B،C و D را قرار می دهند که هر یک مفاهیمی به شرح زیر دارند:

۱ - حرف A نشان دهنده ترانزیستور از نوع PNP بوده و در فرکانس های بالا ، نیز می تواند کار کند (H.F) .
2 - حرف B نشان دهنده ترانزیستور از نوع PNP بوده و در فرکانس های کم می تواند کار کند (L.F) .
3 - حرف C نشان دهنده ترانزیستور از نوع NPN بوده و در فرکانس های بالا ، نیز می تواند کار کند.
۴ - حرف D نشان دهنده ترانزیستور از نوع NPN بوده و در فرکانس های کم می تواند کار کند.

بعد از این حروف تعداد ۲ یا ۳ یا ۴ رقم عدد قرار می گیرد که با مراجعه به جدول، می توان مقادیر مشخصه های الکتریکی آن را بدست آورد.

در این سیستم، حروف روی ترانزیستور، مشخص کننده ی جنس نیمه هادی به کار رفته (ژرمانیوم یا سیلیسیم) و همچنین حدود قدرت آن نمی باشد.

مثلا المان سه پایه به شماره ۲SC829 نشان دهنده ی ترانزیستور از نوع NPN با محدوده فرکانسی بالا میباشد.

لازم به تذکر است که بر روی اکثر ترانزیستورها، حرف ۲S را قید نمی نمایند. مثلا C829 همان ۲SC829 می باشد.

نامگذاری به روش اروپایی:
در نامگذاری روش اروپایی، تا سال ۱۹۶۰، ترانزیستور را با حرف OC و OD و با دو ، سه یا چهار عدد به دنبال آن مشخص می کردند، که OC برای ترانزیستور های کم قدرت و OD برای ترانزیستورهای قدرت به کار می رفت.

مانند: OC72

در این روش نامگذاری ، نوع ترانزیستور (PNP-NPN) و یا جنس نیمه هادی به کار رفته و یا محدوده ی فرکانسی آن مشخص نبود.
از سال ۱۹۶۰ به بعد ، سیستم نامگذاری ترانزیستور ها تغییر کرد. بدین نحو که، ترانزیستورهای به کار رفته در رادیو و تلویزیون و یا در وسایل الکترونیکی عمومی بیشتر با دو حرف و سه شماره، و ترانزیستورهای خاص، با سه حرف و دو شماره مشخص می شوند.

مانند ترانزیستور شماره BUX38 که این تزانزیستور در فرکانس های رادیویی با جریان و ولتاژ زیاد به کار برده می شود. این مبحث روش نامگذاری با دو حرف و سه شماره گفته خواهد شد.
حرف اول در این روش ، نشان دهنده جنس نیمه هادی است که اگر از ژرمانیوم باشد با حرف A و اگر سیلیسیم باشد با حرف B مشخص می نمایند.
حروف دوم را از حروف C،D،F،L،S، و یا U استفاده می نمایند که معانی هر یک از این حروف به شرح زیر می باشد :

C : ترانزیستور کم قدرت - فرکانس کار کم
D : ترانزیستور قدرت - فرکانس کار کم
F : ترانزیستور کم قدرت - فرکانس کار زیاد
L : ترانزیستور قدرت - فرکانس کار زیاد
S : ترانزیستور کم قدرت به عنوان سوییچ به کار می رود
U : ترانزیستور قدرت به عنوان سوییچ به کار می رود

سه شماره بعد، نشان دهنده سری ترانزیستور می باشد که با استفاده از این سه شماره و جدول مشخصات، می توان مشخصات الکتریکی ترانزیستور را بدست آورد.

به عنوان مثال مشخصات ظاهری ترانزیستور BC107 به این شرح است:
B= جنس ترانزیستور از سیلیکون می باشد
C= ترانزیستور کم قدرت بوده و در فرکانس کم می تواند کار کند
مشخصات الکتریکی را با مراجعه به کتاب مشخصات ترانزیستور و پیدا کردن جدول مربوط بدست می آورند

و یا مشخصات ظاهری ترانزیستور BF480، ترانزیستور کم قدرت بوده ، جنس آن از سیلیسیم و با فرکانس زیاد (۱GHz) نیز می تواند کار کند.

در این سیستم نامگذاری نوع ترانزیستور (PNP-NPN) از روی حروف ترانزیستور مشخص نیست.

نامگذاری به روش آمریکایی:
در این روش نامگذاری، ترانزیستور و المان های سه قطبی را با حرف و عدد ۲N مشخص می کنند و تعدادی رقم به عنوان شماره سری به دنبال آن می آورند. حرف N و عدد ۲ فقط المان های سه قطبی را از المان های دو قطبی (مانند دیود) مشخص می سازد. با توجه به شماره های بعدی که به دنبال آن می آورند و با توجه به جدول مشخصات المان ها ، نوع المان و هم چنین مشخصات الکتریکی آن را باید بدست آورد.
به عنوان مثال:
ترانزیستور قدرت (NPN)
که در فرکانس های کم کار می کند = ۲N3055
ترانزیستور تک اتصالی یو جی تی = ۲N2646
تریستور = ۲N1842
ترایاک = ۲N6139
می باشند.

به عنوان مثال شما می توانید مشخصات ترانزیستورهای زیر را برای تمرین بدست آورید.
AC178-BD136-BF209-AF139-AD169-BU112-BC109-2SA604-2SB54-2SC498-2SD67